Initiatief nemer: Gerrit Mulder
Fotograaf: Frans Mulder
Samenstelling : Feike Mulder
Met dank aan Koster Michiel de Jong.
Na de restauratie van 1989 kwamen de oude grafstenen weer tevoorschijn, niet meer aan het zicht onttrokken door de banken in de kerk.
Daardoor kwam bij mijn vader Gerrit Mulder ,nieuwsgierig als hij was naar de geschiedenis van Tjerkwerd, de vraag naar voren; 'Wie liggen hier allemaal in de kerk begraven, waar woonden ze, wat deden ze?' Deze pagina's wil daarop een antwoord geven, hoewel niet van elke persoon de gegevens te vinden zijn. Als er nieuwe gegevens gevonden worden zullen we de pagina's aanpassen. Voor fouten , aanmerkingen, aanvulling geef het door via de contact pagina.
Begraven in en rond de kerk
Lange tijd werd men rond, maar vooral in de kerk begraven. Als het kon, zo dicht mogelijk bij het altaar waarvan de heiligheid af zou stralen op de overledenen. Rond het altaar lagen vanzelfsprekend ook de duurste plaatsen. Hoe verder van het altaar verwijderd, hoe lager de tarieven werden. Zelfmoordenaars en ongedoopte kinderen werden helemaal op afstand gehouden, zij mochten niet in gewijde grond liggen. Door de bevolkingsgroei werd al in de zeventiende eeuw het ruimtegebrek nijpend. Begraven werd er tot dan toe in en rond de kerk, midden in de stad of het dorp. Het begraven in de kerk gebeurde niet altijd even zorgvuldig. Geruimd werd er niet, dus de kerken raakten overvol. Door het herhaald oplichten van de stenen, verzakte de vloer en sloten niet alle grafstenen even goed aan. Het gevolg was dat - afhankelijk van het weer - in de kerken soms een doordringende stank hing. Niet voor niets is het gezegde ontstaan: Die Rijke Stinkerts!
Vanaf 1830 was het verboden - bij Koninklijk Besluit - om mensen in de kerk te begraven.
Stenen
Er liggen 44 grafstenen in de kerk. De oudste van 1525 de jongste van 1826
Sommige stenen zijn niet helemaal compleet, van andere zijn de wapens weggekapt.
Bijzondere stenen:
- Één van de dikste stenen van Friesland 51cm dik
- Het Priestergraf 1525
- Walsweer, vrouw en 3 kinderen in één graf.
- Predikanten: Walsweer, Berkel, Focco Teyens en zijn vrouw, de vrouw van Ds. Cahais, de vrouw van Ds. Nieuwenhuis
- Graf met 10 personen
- Tekst/opschrift helemaal weggekapt
- Wapens weggekapt
- Stenen met de 4 periodes uit het leven (jeugd, volwassen, ouderdom, dood)
- Steen met de 4 evangelisten
Het is geen af werk, maar een werk in proces. Het geeft alleen de huidige staat van kennis over de mensen. Er is nog veel uit te zoeken, en nog vele bronnen te raadplegen. Het weerspiegelt de kennis die we tot nu toe verzameld hebben.
Bronnen zijn meestal via het web, en vooral tresoar (www.tresoar.nl) opgespoord. Ook hebben we artikelen en onderzoeken van derden geraadpleegd.
September 2015 Gorredijk
Feike Mulder